GNU General Public License
Version 2, June 1991
Copyright (C) 1989, 1991 Free Software Foundation, Inc. 59 Temple Place - Suite 330, Boston, MA 02111-1307, USA
Everyone is permitted to copy and distribute verbatim copies
of this license document, but changing it is not allowed.
This is an unofficial translation of the GNU GPL (General Public License) into Belarusian. No support is granted. It was not published by the Free Software Foundation, and does not legally state the distribution terms for software that uses the GNU GPL - only the original English text of the GNU GPL does that. However, we hope that this translation will help Belarusian speakers understand the GNU GPL better.
Гэта ёсьць неафіцыйны пераклад GNU General Public License на беларускую. Ён не выдаецца Free Software Foundation (Фундацыя Свабоднага Праграмнага Забясьпячэньня), не створаны з мэтай афармленьня прававых норм, і не сьцьвярджае юрыдычныя ўмовы для праграм, што падпадаюць пад GNU GPL, але толькі арыгінальны ангельскі тэкст ліцэнзіі мае юрыдычную сілу. Аднак, спадзяюся, што гэты пераклад дапаможа беларускамоўным карыстальнікам лепш зразумець зьмест GNU GPL.
Тэкст GNU GPL на ангельскай мове Вы можаце прачытаць тут: http://www.gnu.org/copyleft/gpl.html
Вэрсія 2, Чэрвень 1991
Copyright (C) 1989, 1991 Free Software Foundation, Inc.
59 Temple Place - Suite 330, Boston, MA 02111-1307, USA
Кожны мае права распаўсюджваць копіі гэтага дакумэнту ліцэнзіі, але толькі з захаваньнем арыгінальнага тэксту.
У тэксьце дакумэнта выкарыстоўваюцца зручныя скарачэньні й асаблівыя тэрміны. Тлумачальная таблічка падаецца ніжэй.
|
Скарачэньне ці тэрмін |
Тлумачэньне |
|
ПЗ |
Праграмнае забясьпячэньне. |
|
ФСПЗ |
Фундацыя Свабоднага Праграмнага Забясьпячэньня (Free Software Foundation). |
|
АГЛ |
Агульная Грамадзкая Ліцэнзія (GNU General Public License). |
|
Трэція асобы |
Атрымальнікі копіі не ад аўтара арыгінала. |
|
Зыходны код |
Форма твора, якую выкарыстоўваюць пераважна для мадыфікацыі. |
|
Мадыфікацыя |
Працэс зьмяненьня аргыгінальнага прадукту або вынік гэтага працэсу. Словы “мадыфікацыя” і “мадыфікаваць” ужываюцца, каб унікнуць блытаніны са словам “зьмяніць” у сэнсе “памяняць”. |
|
Аб’ектны код |
Стан праграмы паміж зыходным кодам і бінарнай формай. |
|
Бінарны код, форма |
Форма існаваньня праграмы, прыдатная для выкананьня й выкарыстаньня. |
Ліцэнзіі большасьці ПЗ існуюць для абмежаваньня вашых правоў на распаўсюджваньне й зьмяненье яго. Аднак, АГЛ прызначана гарантаваць вам права распаўсюджваць і зьмяняць свабоднае ПЗ, замацаваць гэтае права за ўсімі ягонымі карыстальнікамі. Гэтая ліцэнзія прымяняецца для большасьці ПЗ ад ФСПЗ (некаторае ПЗ ад ФСПЗ ахоўваецца GNU Library General Public License[2]), і можа прымяняцца аўтарамі любой праграмы. Вы таксама можаце прымяніць АГЛ і да вашых праграмаў.
Калі мы кажам пра свабоднае ПЗ, мы разумеем свабоду дзеяньняў, а не бязвыплатнасьць. Наша АГЛ гарантуе вам волю капіяваньня свабодных прагарамаў (і права браць за такую паслугу грошы, калі трэба), свабоду атрыманьня зыходнага коду па Вашаму жаданьню, свабоду зьмяняць і выкарыстоўваць часткі праграмы ў новых свабодных праграмах; а таксама інфармуе вас аб гэтых магчымасьцях.
Для абароны вашых правоў нам трэба ўвесьці шэраг абмежаваньняў. Яны маюць забараніць любому пазбавіць вас гэтых правоў ці папрасіць вас ад іх адмовіцца. Гэтыя абмежаваньні рэалізуюцца празь некаторыя вашыя абавязкі пры мадыфікацыі праграмы ці распаўсюджваньні яе копіяў.
Напрыклад, калі вы перадаеце копіі праграмы, ці за плату ці не, Вы павінны даць атрымальнікам усе правы, што маеце самі. Вы павінны ўпэўніцца, што яны таксама атрымалі ці могуць атрымаць зыходны код. Да таго яшчэ вы павінны паказаць ім гэтыя ўмовы, каб яны ведалі свае правы.
Для аховы вашых правоў мы рэалізуем дзьве функцыі: (1) забясьпечваем права аўтара, (2) прапануем гэтую ліцэнзію, што дае вам легальны дазвол капіяваць, распаўсюджваць і мадыфікаваць ПЗ.
Таксама, каб абараніць рэпутацыю кожнага аўтара і нашу, мы сьцьвярджаем, што за дадзенае ПЗ аніякіх гарантыяў не даецца. Калі ПЗ, мадыфікаванае кімсьці апрача аўтара, трапіла ў масавы ўжытак, атрымальнікі ягоныя хай ведаюць, што ПЗ не арыгінальнае й пачатковы аўтар не адказвае за любыя праблемы, што былі ўведзеныя празь зьмены арыгінальнага коду.
На заканчэньне, любая свабодная праграма мае пагрозу быць запатэнтаванай. Мы жадаем унікнуць ператварэньня свабоднай праграмы ў прыватную ўласнасьць. Каб таго не дапусьціць, мы сьцьвярджаем, што любы патэнт мае дазваляць свабоду ўжытку праграмы іншымі асобамі, ці не прынімацца зусім.
Дакладныя ўмовы капіяваньня, распаўсюджваньня й мадыфікацыі падаюцца далей.
Дзеяньні, што не датычацца капіяваньня, пастаўкі й мадыфікацыі, не абмяжоўваюцца гэтай ліцэнзіяй і не разглядаюцца як яе аб’ект. Запускаць Праграму не забараняецца й ніяк не абмяжоўваецца. Вывад Праграмы падпадае пад умовы ліцэнзіі толькі, калі ён складае твор, заснаваны на Праграме (незалежна ад таго, ці быў твор зроблены ў час працы Праграмы). Гэта залежыць ад таго, што Праграма робіць.
1. Вы маеце права капіяваць і распаўсюджваць ідэнтычныя копіі зыходнага
коду Праграмы на любым носьбіце у тым складзе, у якім атрымалі, згодна
наступным умовам: на кожнай копіі ставіцца нататка аб аўтарскім праве й адмове
ад гарантыі, пакідаюцца ўсе нататкі, што спасылаюцца на гэтую ліцэнзію й
адсутнасьць гарантыі, а таксама разам з Праграмай кожны атрымлівае тэкст гэтай ліцэнзіі.
Вы маеце права зьбіраць плату за распаўсюджваньне копіі ды таксама за плату
забясьпечваць гарантыйную падтрымку Праграмы.
2. Вы маеце права мадыфікаваць вашу копію праграмы ці ейную частку, што робіць твор, заснаваны на Праграме, і капіяваць, распаўсюджваць гэтыя мадыфікацыю ці твор адпаведна пункту 1 і згодна з наступнымі дадатковымі ўмовамі:
a) зьменяныя файлы павінны зьмяшчаць выразныя нататкі аб тым, што менавіта вы зьмянілі файлы й дату гэтых зьмяненьняў;
b) кожны твор, што Вы распаўсюджваеце ці публікуеце, які зьмяшчае Праграму ці яе частку, павінен быць пераданы трэцім асобам з захаваньнем усіх правоў і бяз платы, заліцэнзаваны як адно цэлае й адпаведна ўмовам гэтай ліцэнзіі;
c) калі мадыфікаваная праграма працуе ў інтэрактыўным рэжыме, яна павінна надрукаваць аб’яву, якая зьмяшчае паведамленьне аб аўтарскім праве, адсутнасьці гарантыі (або пра тое, што вы даеце гарантыю), аб тым, што карыстальнікі маюць права распаўсюджваць праграму адпаведна гэтым умовам, і аб тым, як праглядзець тэкст гэтай ліцэнзіі.
ВЫНЯТАК: калі сама Праграма інтэрактыўная, але не друкуе вышэй названай аб’явы, Ваш твор, заснаваны на Праграме, таксама можа й не друкаваць яе.
Вышэй названыя патрабаваньні адносяцца да мадыфікаванага твору як
да цэлага. Калі выразныя часткі твора не зьяўляюцца вытворнымі ад Праграмы й
могуць быць залічаны самастойнымі творамі, то яны не падпадаюць пад ўмовы гэтай
ліцэнзіі, калі пастаўляюцца самастойна, разьдзельна ад Праграмы. Але калі гэтыя
часткі пастаўляюцца з Праграмай, яны разам зь ёю складаюць адно цэлае й
падпадаюць пад умовы АГЛ, бо лічацца творам, заснаваным на Праграме. З гэтай
прычыны ўсе часткі, што ахоўваюцца рознымі ліцэнзіямі аўтаматычна ахоўваюцца
толькі гэтай АГЛ, не залежна ад таго, хто іх пісаў.
Правілы гэтага пункту не імкнуцца адабраць Вашыя правы на твор, поўнасьцю напісаны вамі, але існуюць, каб ажыцьцявіць права кантролю распаўсюджваньня твораў, заснаваных на Праграме.
Разьмяшчэньне твора, незаснаванага на Праграме, разам з Праграмай ці творам, заснаваным на Праграме, на адным носьбіце інфармацыі не ўплывае на ліцэнзію такога твора, умовы АГЛ на яго не пашыраюцца.
a) пастаўляеце разам з тым адпаведны чытэльны зыходны код з выкананьнем умоваў пунктаў 1 і 2;
b) пастаўляеце разам з тым пісьмовую прапанову, сапраўдную ня менш, як на тры гады, адправіць трэцім асобам за плату, не вышэй за цану фізычнай перадачы копіі, чытэльную копію ўсяго зыходнага коду адпаведна ўмовам пунктаў 1 і 2;
c) пастаўляеце паведамленьне пра тое, што існуе пісьмовая прапанова даставіць зыходны код па замаўленьню. Гэтае альтэрнатыўнае рашэньне дазваляецца толькі для некамэрцыйнага распаўсюджваньня й толькі тады, калі вы сапраўды атрымалі гэную прапанову адпаведна падпункту b.
Зыходны код азначае форму твора, якую выкарыстоўваюць пераважна для мадыфікацыі. Для твора, прыдатнага для выкананьня, паняцьце “увесь зыходны код” азначае сукупнасьць наступных кампанэнтаў: зыходны код усіх мадулёў, што складаюць твор, адпаведныя файлы апісаньняў інтэрфэйсаў, сцэнары для кантролю кампіляцыі й інсталяцыі файлаў, прыдатных для выкананья. Але, як асаблівы вынятак, разам з зыходным кодам ня трэба пастаўляць тое, што звычайна ўлучана (у стане зыходнага коду ці бінарнага) ў дыстрыбьютывы галоўных кампанэнтаў апэрацыйнае сыстэмы (кампілер, ядро і пад.), у якой запускаецца твор, але як вынятак выпадкі, калі такі кампанэнт сам суправаджае яго.
Калі распаўсюджаньне коду твора для выкананья (бінарнага) або аб’ектнага коду рэалізуецца праз прапанову скапіяваць яго з указанага мейсца, тады й такая ж магчымасьць скапіяваць зыходны код лічыцца за распаўсюджваньне зыходнага коду, і нават трэція асобы не павінны капіяваць зыходны код разам зь бінарным.
Калі любая частка гэтага пункту залічыцца несапраўднай па якім-небудзь абставінам, гэты пункт прымяняецца часткова, а іначай поўнасьцю.
Мэтаю гэтага пункту не зьяўляецца схіленьне вас да парушэньня якіх-небудзь патэнтаў ці правоў уласнасьці або да спрэчкі за іх сапраўднасьць. Мэтаю пункту ёсьць ахова цэласнасьці сыстэмы распаўсюджваньня свабонага ПЗ, што было рэалізаванае шляхам грамадзкага ліцэнзаваньня. Шмат хто зрабіў значымы ўклад да шырокага кола ПЗ, што распаўсюджваецца па гэтай ліцэнзіі, разьлічваючы на стабільнасьць сыстэмы. Ад аўтара ці ад асобы, што распаўсюджвае ПЗ, залежыць рашэньне распаўсюджваць ПЗ іншай сыстэмай, ці гэтай, а ліцэнзія ня можа навязаць гэты выбар.
Мэтаю гэтага разьдзелу ёсьць выразнае тлумачэньне таго, што будзе дадзена ў наступнай частцы ліцэнзіі.
Кожнаму варыянту ліцэнзіі надаецца асабісты нумар вэрсіі. Калі ў Праграме вызначаецца, што яна распаўсюджваецца адпаведна ўмовам канкрэтнай вэрсіі і/або любой наступнай вэрсіі гэтай ліцэнзіі, то ў вас ёсьць выбар: карыстацца ўмовамі той канкрэтнай вэрсіі ліцэнзіі ці нейкай наступнай, апублікаванай ФСПЗ. Калі ў Праграме не пазначаны канкрэтны нумар вэрсіі АГЛ, то вы маеце права карыстацца ўмовамі любой вэрсіі АГЛ, што калі-некалі была апублікавана ФСПЗ.
АДСУТНАСЬЦЬ ГАРАНТЫІ
Калі вы ствараеце новую праграму й жадаеце, каб яна прынесла найбольшую карысьць грамадзтву, то будзе найлепшым чынам аднесьці яе да свабоднага ПЗ, якое кожны можа распаўсюджваць і зьмяняць згодна пададзеным тут умовам.
Каб тое зрабіць, дадайце да праграмы наступнае паведамленьне. Найбясьпечны спосаб — дадаць іх да пачатку кожнага файла з зыходным тэкстам, каб пэўна паказаць адсутнасьць гарантыі. Кожны файл павінен зьмяшчаць прынамсі радок з “copyright” і спасылку на поўнае паведамленьне.
Адзін радок зь імем праграмы й тлумачэньнем яе прызначэньня.
Copyright © год і імя аўтара
Гэтая праграма — свабоднае праграмнае забясьпячэньне; вы маеце права распаўсюджваць яе ды/або зьмяняць адпаведна ўмовам Агульнай Грамадзкай Ліцэнзіі (General Public License) GNU вэрсіі 2 або (калі жадаеце) больш новай, апублікаванай Фундацыяй Свабоднага Праграмнага Забясьпячэньня (Free Software Foundation).
Гэтая праграма распаўсюджваецца з надзеяю, што будзе карыстнай, але БЕЗ ГАРАНТЫІ ЛЮБОГА ТЫПУ, як то яўна ці не, што разумее таксама таварны стан і прыдатнасьць да выкарыстаньня. Глядзіце АГЛ (GNU General Public License) за дакладнейшымі данымі.
Вы павінны былі атрымаць экзэмпляр ліцэнзіі разам з гэтай праграмай, калі не, напішыце да ФСПЗ: Free Software
Foundation, Inc., 59 Temple Place - Suite 330, Boston, MA 02111-1307, USA.
Дадайце таксама адрэсу электроннай і папяровай пошты.
Калі Праграма працуе ў інтэрактыўным рэжыме, яна павінна паказваць кароткае паведамленьне падобнае на гэтае:
Gnomovision version 69, Copyright (C) год і ймя аўтара
Gnomovision пастаўляецца БЕЗ ГАРАНТЫІ. За дакладнымі зьвесткамі набярыце `show w'. Гэта свабоднае праграмнае забясьпячэньне, і вы можаце распаўсюджваць яго адпаведна пэўным умовам, нябярыце `show c', каб зьведаць іх.
Магчымыя каманды “show w” і “show c” павінны паказваць адпаведныя часткі АГЛ. Зразумела, гэтыя каманды Вы можаце называць па-іншаму, або зрабіць іх як пстрыкі мышы ці каманды мэню і г.д.
І да таго трэба, каб ваш работадавец (калі вы працуеце праграмістам) ці ўстанова адукацыі прызналі адказ ад аўтарскага права. Вось узор, зьмяніце ймёны ды назвы:
ТАА “Белпрог” сапраўдным адказваецца ад аўтарскага права й выказвае абыякавасьць да праграмы `Gnomovision'
(якая робіць праходы для кампіляраў) напісанай Пятром Хакерам. подпіс К.А. Бурэвіча, 1 Красавіка 1989
К.А. Бурэвіч, Віцэ-прэзыдэнт
АГЛ не дазваляе ўключаць вашыя праграмы ў камэрцыйныя праграмныя прадукты. Калі ваша праграма ўяўляе бібліятэку функцый, вы можаце палічыць карыстным дазволіць далучэньне (лікаваньне, linking) яе да камэрцыйных праграмаў. Калі гэта тое, што вам патрэбна, выкарыстайце Агульную Грамадзкую Ліцэнзію GNU для Бібліятэк (GNU Library General Public License або GNU Lesser General Public License, гл. зноску вышэй) замест гэтай.
[1] Пераклад зрабіў/Translated by Juras Benesz ( http://ybx.narod.ru )
Распачаўся 11 красавіка 2003. Рэдакцыя першая ад 16/Трв/2003.
[2] Замест GNU Library General Public License цяпер выкарыстоўваецца GNU Lesser General Public License.